Ticaret Bakanlığı, Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Yönetmeliğinde kritik değişiklikler yaparak sistemdeki denetim, teknoloji ve finansal yükümlülükleri güçlendirdi. 27 Ağustos 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik, lisanslı depo uygulamalarına dair önemli yenilikler getiriyor.
Denetim ve Denetçi Yapısı Yenilendi
Yönetmelik kapsamında, lisanslı depo işletmeleri ve yetkili sınıflandırıcıların denetimi için “denetim kuruluşu” ve “lisanslı depo denetçisi” tanımları getirildi.
- Denetim kuruluşları, Bakanlıkça yetkilendirilecek ve yönetim kurullarında Bakanlık, TMO ve TOBB temsilcileri yer alacak.
- Denetçiler, mühendislik mezunu veya ilgili alanda en az 3 yıl deneyime sahip ve Bakanlık ile TMO’nun eğitim programlarından sertifika almış kişilerden oluşacak.
- Bu kuruluşlar, tesislerin fiziksel ve teknik denetimlerini yapacak, ürün hareketlerini takip edecek ve seviye ölçüm sistemlerini kontrol edecek.
Bilgi Sistemi ve Seviye Ölçüm Sistemi Zorunlu Hale Geldi
Yönetmelik ile lisanslı depoculuk işlemlerinin elektronik ortamda takip edilmesi için “Lisanslı Depo Bilgi Sistemi” kurulması zorunlu oldu. Sistem, Borsa tarafından oluşturulacak ve Bakanlık, TMO, Fon ile denetim kuruluşlarının erişimine açılacak.
Ayrıca, hububat, baklagiller ve yağlı tohumların miktarını belirleyen seviye ölçüm sisteminin kurulması ve çalışır durumda olması şart koşuldu. Lisanslı depo işletmeleri, bilgi sistemini iki ay, seviye ölçüm sistemini ise altı ay içinde kurmakla yükümlü.
Teminat ve İpotek Düzenlemeleri Güncellendi
- Lisanslı depo işletmelerinin teminat tutarları, Bakanlıkça belirlenen tarifeye göre her 6 ayda bir güncellenecek.
- Kiracı olan veya ipotekli taşınmazı bulunan işletmeler, teminat tutarını yarı oranda artıracak.
- Yeni ipotekler yalnızca lisanslı depo yatırım veya işletme kredileri için konulabilecek.
Kuruluş izni alan şirketler, bir yıl içinde tapu veya kira sözleşmesini Bakanlığa sunacak ve iki yıl içinde faaliyet izni başvurusunda bulunacak. Ayrıca, faaliyet izni başvurularında risk merkezi raporu zorunlu evraklar arasında yer alacak.
Denetim Süreçleri ve Yaptırımlar
Denetim kuruluşları her yıl mart sonuna kadar faaliyet raporu sunacak. Mevzuata aykırılık tespit edilirse uyarı, yetki askıya alma veya iptal gibi yaptırımlar uygulanacak. Lisanslı depo denetçileri ise dürüstlük, tarafsızlık ve mesleki yeterlilik ilkelerine uymakla yükümlü olacak.
Yönetmeliğin yayımlanmasından önce kuruluş izni alan şirketler, tapu veya kira sözleşmesi ibrazı ve artırılmış teminat yükümlülüklerinden belirli sürelerle muaf tutulacak. Denetçi adayları, bir yıl içinde eğitim programlarına katılarak sertifika alabilecek.
Bu değişiklikler, lisanslı depoculuk sisteminin şeffaflık, güvenlik ve verimliliğini artırmayı hedefliyor.
