Ankara – Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), tarımsal ürün ithalatında şeffaflığı ve verimliliği artırmak için yeni bir yönetmelik yayımladı. 27 Ağustos 2025’te Resmi Gazete’de yürürlüğe giren “Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü’nün İthalat Yoluyla Yapacağı Tarımsal Ürün Alımları ve Buna İlişkin Hizmet Alımları İhale Yönetmeliği”, TMO’nun merkez ve taşra teşkilatlarında uygulanacak. Yönetmelik, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun istisna hükümlerine dayanıyor ve tarımsal ürün ithalatı ile taşıma, sigorta ve gözetim hizmetlerini kapsıyor.
Şeffaflık ve Rekabet İlkeleri Öne Çıkıyor
Yeni düzenleme, saydamlık, rekabet, eşitlik ve kaynakların verimli kullanımı ilkelerini temel alıyor. İhalelerde açık ihale ve pazarlık usulü kullanılabilecek; ayrıca protokolle doğrudan ithalat, doğrudan temin ve çerçeve anlaşma yöntemleri uygulanabilecek. TMO, Cumhurbaşkanı Kararı, ilgili bakan onayı veya yönetim kurulu yetkisiyle yabancı devlet kurumlarından doğrudan alım yapabilecek. Bu esneklik, TMO’nun tarımsal piyasalarda arz güvenliğini sağlama ve fiyat dalgalanmalarına hızlı müdahale etme kapasitesini güçlendiriyor.
İhale ve Teminat Düzenlemeleri
Yönetmelik, ihale süreçlerini netleştiriyor:
- İhale Komisyonları: En az beş kişiden oluşacak, merkez ve taşra birimlerinde farklı yapılarla görev yapacak.
- Teminatlar: Geçici teminat teklif bedelinin en az yüzde 3’ü, kesin teminat ise en az yüzde 6’sı olacak. Yabancı devlet kurumlarından alımlarda teminat aranmayabilecek.
- Sözleşmeler: Ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibiyle sözleşme imzalanacak; iş artışı yüzde 20’ye kadar yapılabilecek. Mücbir sebeplerle fesih durumunda teminatlar iade edilecek.
Aşırı düşük teklifler ve yaklaşık maliyet için detaylı kriterler de belirlendi.
Dijitalleşme ile Hızlı ve Erişilebilir Süreç
İhale süreçleri, Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden yürütülebilecek. İlanlar Resmi Gazete, internet siteleri veya ticaret ataşelikleri aracılığıyla duyurulacak. Bu dijital entegrasyon, ihale süreçlerini hızlandırarak erişilebilirliği artıracak.
Uzmanlar: “Yerli Üretimle Denge Şart”
Tarım uzmanları, yönetmeliğin TMO’nun dışa bağımlılığı
